شتابدهنده چیست و چه خدماتی ارائه می‌دهد؟
شتابدهنده چیست و چه خدماتی ارائه می‌دهد؟
1400/4/2
نوع:
استارتاپ ها
نویسنده: پرنیان ستوده
شتابدهندهها یکی از متداول‌ترین مراکز حمایت از استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای نوپا هستند که تعدادشان در سرتاسر جهان و کشور ما نیز رو به افزایش است.
در این مطلب از کارن کراد، با مراحل کاری، خدمات و اهداف شتابدهنده آشنا خواهید شد.
شتابدهنده چیست؟
شتابدهندهها در واقع شرکت‌هایی هستند که در ایده‌های جدید سرمایه‌گذاری می‌کنند و از ابتدای کار یک استارتاپ، آن را تحت پوشش خود قرار می‌دهند و به صاحبان ایده کمک می‌کنند تا بتوانند تعریفی صحیح و نمونه اولیه مناسبی از کالا و یا خدماتی را که قصد نوآوری در آن صنعت دارند، ارائه دهند.
شتابدهندهها با سرمایه‌گذاری اولیه روی یک شرکت نوپا، درصدی از مالکیت آن را در اختیار گرفته و در مقابل، به گردانندگان پروژه، آموزش‌های لازم برای کسب موفقیت بهتر را می‌دهند. آن‌ها همچنین در تعیین هویت مشتریان هدف و تامین منابع، نظیر سرمایه و نیروی کار به صاحبان ایده‌ها یاری می‌رسانند.
هدف یک شتابدهنده آن است که از سویی مجموعه‌ای از شرکت‌های نوپا را مشابه یک دوره دانشگاهی، به صورت همزمان وارد یک دوره شتابدهی کند و از سوی دیگر، فرآیند موفقیت یا شکست آن‌ها را طی یک دوره سریع چند ماهه، ارزیابی نماید.
برنامه‌های ارائه‌شده توسط شتابدهندهها معمولا از لحاظ زمانی محدود است و آن‌ها در این بازه زمانی با فراهم آوردن خدمات آموزشی، سرمایه و محل کار برای صاحبان ایده، به آن‌ها در رسیدن به هدفشان کمک می‌کنند؛ به عبارت دیگر شتابدهنده، مجموعه‌ای است که با برگزاری دوره‌های فشرده حمایتی، قصد تسریع موفقیت و پیشرفت شرکت‌های نوپا را دارد.
بسیاری از شرکت‌های تازه‌تاسیس، در مراحل اولیه رشد، به مشاوره مدیریتی، بازاریابی مالی و فناورانه نیازمند هستند و هدف از برگزاری این دوره‌ها کمک همه‌جانبه به آ‌ن‌هاست.
تاریخچه شتابدهنده
اولین شتابدهنده، در سال 2005 میلادی به نام شتابدهنده وای‌سی در آمریکا، شکل گرفت. بعد از موفقیت این شتابدهنده، مراکز مشابه در آمریکا و سراسر جهان، شروع به فعالیت کردند.
مراحل کاری شتابدهنده
هر شتاب دهنده فعالیت‌هایی را برای حمایت، رشد و ثبات استارتاپ‌ها انجام می‌دهد که شامل 4 مرحله زیر است:
انتخاب تیم‌ها:
در این مرحله شتابدهنده با فراخوان دادن از میان استارتاپ‌های موجود، تعدادی از آن‌ها را که شرایط مناسب دارند، برای آماده‌سازی انتخاب می‌کند. این انتخاب توسط مدیران یا مربیان مرکز شتابدهی انجام می‌شود.
آماده سازی:
پس از انتخاب اولیه، شتابدهنده مفاهیم ابتدایی کسب‌وکار را به استارتاپ آموزش می‌دهد و اهداف کلی آن‌ها را مشخص می‌کند. کارآفرین با ساختن تیم، کار روی مدل تجاری و نمونه اولیه را آغاز کرده و دیدگاه مناسبی از وضعیت بازار، آینده کاری، هویت مشتری و... کسب می‌کند.
دوره شتابدهی:
استارتاپی که پس از طی دوره اولیه شانس ماندن را داشته باشد، از سرمایه‌ای که شتابدهنده در اختیارش قرار می‌دهد، استفاده کرده و در قبال آن نیز بخشی از سهام خود را به شرکت شتابدهنده واگذار می‌کند. استارتاپ تنها از سرمایه‌ای که شتاب دهنده در اختیارش می‌گذارد، بهره‌مند نمی‌شود؛ بلکه از حمایت‌هایی نظیر فضای کار اشتراکی، دوره‌های آموزشی، مشاوره تخصصی، دسترسی به آزمایشگاه، خدمات رفاهی و... نیز برخوردار خواهد بود.
دمو دی یا روز معرفی به سرمایه‌گذار(DemoDay):
با طی شدن دوره شتابدهی و آماده شدن نمونه تجاری‌سازی‌شده، استارتاپ در روز نمایش (دمودی)، محصول خود را به سرمایه‌گذاران معرفی می‌کند تا برای کسب‌وکار خود سرمایه‌گذار مناسب پیدا کند. البته پس از پیدا شدن سرمایه‌گذار، متناسب با سرمایه‌گذاری انجام شده، در سهام استارتاپ و سود حاصل از آن شریک می‌شود.
خدمات شتابدهندهها برای استارتاپ‌ها
شبکه‌سازی و معرفی استارتاپ
امکان برقراری ارتباط و شبکه‌سازی با سرمایه‌گذاران و افراد متخصص، یکی از مهم‌ترین ارزش‌ها برای استارتاپ‌ها به خصوص در مراحل اولیه است. داشتن شبکه قوی برای شتابدهنده می‌تواند یکی از ویژگی‌های خوب برای جذب تیم‌های با استعداد باشد. برقراری ارتباط با شبکه شتابدهنده معمولاً از طریق رویدادها و نیز در برخی از گردهمایی‌های هفتگی استارتاپ‌ها صورت می‌گیرد.
منتورینگ و هدایت در مسیر رشد
شبکه قوی منجر به یافتن منتورهای قوی می‌گردد. در گذشته، هر تیم چندین منتور داشت که موجب سردرگمی تیم‌ها می‌شد. امروزه این برنامه تغییر کرده است. در بسیاری از موارد هر منتور با یک استارتاپ کار می‌کند و تعاملاتی نیز با بقیه تیم‌ها دارد. عملیات منتورینگ عموما در قالب جلسات مرتب هفتگی و به صورت حضوری یا آنلاین صورت می‌گیرد. فردی که نقش منتور را بر عهده دارد، باید بتواند با بینش و تجربه و دانش خود، مسیر درست و نحوه تصمیم‌گیری صحیح را به استارتاپ، آموزش دهد. انتخاب منتورها باید متناسب با نیاز تیم‌ها باشد. در این مورد مسئولین شتابدهنده باید نیازهای بالقوه تیم‌ها را به خوبی شناسایی کنند تا بهترین منتورها را استخدام کنند.
تامین فضای کار اشتراکی
تأمین محل کار استارتاپ‌ها، یا اجاره دفتر یا میز کاری، اتاق جلسه و مکان‌هایی از این قبیل توسط شتابدهنده صورت می‌گیرد. البته شتاب‌دهنده‌هایی نیز وجود دارند که فضاهای ورزشی و سرگرمی متنوعی را برای تیم‌های خود در نظر می‌گیرند. وجود فضای کاری مشترک برای استارتاپ‌ها در یک مرکز شتابدهی به دلایل مختلفی نظیر از بین بردن هزینه‌های تامین فضای کار استارتاپ‌ها، ضرورت نظارت مستمر بر استارتاپ‌ها و هدایت آن‌ها، سهولت ارائه خدمات به صورت متمرکز در یک فضا، لزوم همکاری و هم‌افزایی بین استارتاپ‌ها، حائز اهمیت است.
تأمین و حمایت مالی و جذب سرمایه‌گذار
دسترسی به سرمایه‌گذاران از طریق شبکه شتابدهنده به صورت‌های مختلفی نظیر حضور سرمایه‌گذار به عنوان منتور در شتابدهنده، برگزاری رقابت‌های گوناگون با حضور گروه‌های مختلف سرمایه‌گذاری، معرفی به سرمایه‌گذاران از طریق برگزاری رویدادهای مختلف مانند دمودی و ارتباط مستقیم بین استارتاپ و سرمایه‌گذار برای تسهیل جذب سرمایه توسط استارتاپ‌ها صورت می‌گیرد. لزوماً جذب سرمایه زیاد دلیلی بر موفقیت استارتاپ نخواهد بود؛ زیرا ممکن است استارتاپ در مرحله‌ای این سرمایه را جذب کرده باشد که نیاز چندانی به آن نداشته باشد. مدل تأمین سرمایه بذری استارتاپ‌ها، مدلی است که مستقیماً توسط شتابدهنده و در ازای گرفتن سهام اندکی از آن‌ها صورت می‌گیرد.
دسترسی به کانال‌های جذب مشتری موثر و ارزان قیمت
از آنجا که یکی از چالش‌های اصلی استارتاپ‌ها بعد از یافتن مساله و ساختن راهکار اولیه، معرفی خود و پیدا کردن و جذب مشتری است و بسیاری از روش‌های موجود برای این امر همچون تبلیغات به صورت معمول نیاز به منابع مالی دارد که از عهده بنیان‌گذاران بر نمی‌آید، شتابدهندهها می‌توانند ضمن تعامل با رسانه‌ها یا شرکت‌های بزرگ دارای دسترسی به مشتریان، برای استفاده ارزان‌قیمت یا رایگان این روش‌ها به توافق رسیده و آن‌ها را در اختیار استارتاپ قرار دهند.
